Oxalaat

Oxalaat, ook wel oxalaat-ionen genoemd, is het anion C2O4^2−. Het komt zowel in planten als in dierlijke producten voor en is in veel voedingsmiddelen aanwezig. Een belangrijke eigenschap van oxalaat is dat het calcium kan binden tot calciumoxalaat, een slecht oplosbaar zout. Dit kan bijdragen aan kristalvorming in de urine en zo nierstenen bevorderen, vooral bij een hoge calciumconcentratie in urine of verhoogde oxalaatabsorptie.

Bronnen en stofwisseling: In voeding kan oxalaat direct worden opgenomen of door de darmflora worden afgebroken. De darmbacterie Oxalobacter formigenes kan oxalaat afbreken, wat bijdraagt aan minder oxalaatopname. Het meeste oxalaat wordt uiteindelijk via de nieren uitgescheiden. In zeldzame erfelijke aandoeningen, primaire hyperoxalurie, ontstaan door defecten in enzymen die glyoxylaat in andere verbindingen omzetten, kan oxalaat in overmaat accumuleren (types 1, 2 en 3 genoemd).

Gezondheid en beheer: Oxalaat is geen essentiële voedingsstof. Voor mensen met niersteenproblematiek kan een dieet met minder oxalaat gunstig zijn, vooral bij regelmatige calciumopname bij maaltijden en voldoende vochtinname. Daarnaast kan een gezonde darmflora helpen bij oxalaatafbraak; antibioticagebruik kan dit proces verstoren. Bij vermoeden van hyperoxalurie is medische evaluatie aangewezen, omdat behandeling afhankelijk is van de onderliggende oorzaak en mogelijk toediening van specifieke therapieën.