Ontwerpspecificaties

Ontwerpspecificaties zijn documenten die de vereisten, randvoorwaarden en ontwerpkeuzes vastleggen die nodig zijn om een product of systeem te realiseren. Ze vormen een brug tussen de behoefte van de opdrachtgever en de technische uitvoering en dienen als basis voor ontwikkeling, inkoop en verificatie. Ontwerpspecificaties bouwen voort op de eerder vastgestelde functionele en niet-functionele eisen en vertalen deze eisen naar concrete ontwerpkenmerken.

Een ontwerpspecificatie bevat doorgaans: doel en reikwijdte; context en randvoorwaarden; functionele vereisten; niet-functionele vereisten (prestaties, betrouwbaarheid, veiligheid, onderhoud); interfaces en interoperabiliteit; architectuurkeuzes en systeemindeling; materiaalkeuzes en productieparameters; productie- en testmethoden; normen en compliance; acceptatie- en verifieercriteria; traceerbaarheid naar vereisten; wijzigings- en versiebeheer.

Proces en gebruik: Ontwerpspecificaties worden meestal gemaakt in de ontwerp- en engineeringfase en onderhouden gedurende de levenscyclus van het product. Ze dienen als basis voor ontwerpbeslissingen, aanschaf van onderdelen, productie en testplannen. Ze worden gelinkt aan vereisten via traceability en worden gevalideerd en geverifieerd via test- of acceptatiecriteria. Veranderingen worden beheerd via een wijzigingsproces en versiebeheer.

Types en toepasbaarheid: In software zijn ontwerpspecificaties vaak architectuurdokumenten, API- specificaties en datamodellen; in mechanical/constructie omvatten ze toleranties, materiaalkeuzes en fabricageparameters; in mechatronica koppelt men elektronica en mechanica via interfaces. Het document kan een combinatie van tekst, diagrammen en tabellen bevatten, en helpt communicatie tussen stakeholders en leveranciers te stroomlijnen.

Voordelen en uitdagingen: duidelijke afspraken, betere traceerbaarheid en risicoreductie, en betere samenwerking. Nadelen zijn onder meer de tijdrovendheid van opstellen en bijwerken, en de behoefte aan duidelijke governance en cross-disciplinaire betrokkenheid.