Ondeelbare

Ondeelbare is een Nederlands woord dat in de meeste gevallen als bijvoeglijk naamwoord wordt gebruikt. Het betekent ‘niet verder te verdelen’ of ‘niet in kleinere delen te splitsen zonder dat de aard wijzigt’. Het is afgeleid van on- (niet) en deelbaar (verdeelbaar).

Toepassingsgebied en betekenis

De term wordt zowel letterlijk gebruikt, bijvoorbeeld in wiskundige of filosofische contexten over bouwstenen die niet verder kunnen worden opgesplitst, als figuurlijk, voor principes, waarden of onderdelen die als onmisbaar of onafsplitsbaar worden beschouwd. In het dagelijks taalgebruik kan men spreken van een ondeelbare kern van een verhaal, een ondeelbaar principe of een ondeelbareheid van een cultuur.

Historische en wetenschappelijke context

Historisch gezien is het begrip verwant aan het Griekse atomos, wat “ondeelbaar” betekent en de basis vormde voor de oude atomistische leer. In de moderne wetenschap lijkt er nooit een absoluut ondeelbare bouwsteen te bestaan, aangezien steeds kleinere deeltjes worden ontdekt. De term blijft echter bestaan als conceptuele of metaforische aanduiding van wat als fundamenteel, ononderhandelbaar of niet verder op te splitsen wordt gezien. In filosofische en ethische discussies wordt daardoor regelmatig gesproken over een ondeelbare kern van een zaak of principiële rechten die niet kunnen worden opgegeven.

Zie ook

Atomisme, atoom, ondeelbaarheid.