Nociceptieve

Nociceptieve is een term uit de fysiologie en geneeskunde die verwijst naar nociceptie, het proces waarbij schadelijke stimuli worden gedetecteerd door nociceptoren en vertaald naar waargenomen pijn. Het concept beschrijft de initiële transducentie en transmissie van prikkels die weefselschade kunnen veroorzaken, zoals mechanische, thermische of chemische stimuli, en de daaropvolgende sensoriële verwerking in het centrale zenuwstelsel.

Nociceptoren zijn gespecialiseerde sensorische neuronen die zich bevinden in huid, spieren, gewrichten en sommige inwendige organen. Ze reageren op verschillende schadelijke prikkels en geven impulsen af via dunne afferente vezels: A-delta vezels leveren snelle, scherpe pijn, terwijl C-vezels lange, zeurende pijnprikkels naar het ruggenmerg sturen. Na activatie ontmoeten de impulsen in de dorsale hoorn van het ruggenmerg een netwerk van interneuronen en volgen vervolgens naar hogere centra via de tractus spinothalamicus en andere banen.

In de hersenen wordt nociceptieve pijn gelokaliseerd en geïnterpreteerd in combinatie met emotionele en autonome responsen. De somatosensorische cortex bepaalt de plaats en intensiteit van de pijn, terwijl limbische systemen bijdragen aan de affectieve component. Descentende modulatie vanuit de hersenstam en cortex kan pijnsignalen remmen of versterken.

Nociceptieve pijn verschilt van andere pijntypen. Nociceptieve pijn treedt op bij daadwerkelijk weefselschade of ontsteking; nociplastic pijn ontstaat door centrale sensitisatie zonder duidelijke weefselschade; neuropathische pijn ontstaat door schade of disfunctie van zenuwweefsel zelf.

Het begrip nociceptieve pijn is klinisch relevant voor diagnose en behandeling, aangezien behandelingen en verwachtingen kunnen variëren afhankelijk van het onderliggende mechanism.