Mesenchymalen

Mesenchymalen verwijst naar het weefsel en de cellen die afstammen van mesenchym, een embryonaal losmazelig bindweefsel. Het ontstaat uit het mesoderm en, in bepaalde delen van hoofd en hals, uit de neurale lijst. Mesenchymale cellen zijn doorgaans spindel- of stervormig en lig­gen in een gel-achtige extracellulaire matrix die collageen en proteoglycanen bevat. Tijdens de embryonale ontwikkeling differentiëren deze cellen zich tot verschillende bindweefseltypes, zoals bot, kraakbeen, vetweefsel en bind- en spierweefsel.

Mesenchymale stamcellen (MSCs) komen ook bij volwassenen voor, bijvoorbeeld in beenmerg, vetweefsel en tandpulpa. Zij zijn multipotent en kunnen onder geschikte omstandigheden differentiëren tot osteoblasten, chondrocyten en adipocyten, en mogelijk tot andere cellen zoals spiercellen. MSCs vertonen immunomodulerende eigenschappen en scheiden cytokines en groeifactoren uit, waardoor ze onderwerp zijn van onderzoek voor regeneratieve geneeskunde en behandeling van ontstekings- en beschadigingsprocessen.

Pathologie: Mesenchymale weefsels kunnen ook aanleiding geven tot tumoren die uit mesenchym ontstaan, de zogeheten mesenchymale tumoren of sarcomen (bijv. liposarcoom, fibrosarcoom, leiomyosarcoom). Deze tumoren komen meestal voor in zacht bindweefsel en vereisen gespecialiseerde diagnostiek en behandeling.

Samengevat verwijst mesenchymaal naar cellen en weefsels met het vermogen tot differentiatie in meerdere bindweefsellijnen, en speelt het een centrale rol in zowel embryonale ontwikkeling als moderne klinische toepassingen.