afstammen

Afstammen is een Nederlands werkwoord dat betekent afstammen van of afkomstig zijn uit iemand of iets. Het drukt genealogische of historische afkomst uit, bijvoorbeeld wanneer mensen, bevolkingsgroepen, ideeën of voorwerpen teruggrijpen op een eerdere bron. In de genealogie wordt doorgaans gezegd dat iemand of een familie “stamt uit” een bepaalde plaats, periode of stamvader, of “afstamt van” een bepaalde voorouder. Voorbeelden zijn: “Zij stammen uit België” of “Deze familie stamt uit de middeleeuwen.” De bijvoegelijke vorm afstamming verwijst naar de descent of lineage, en afstammelingen zijn de nakomelingen.

In de biologie en aanverwante vakgebieden wordt afstammen gebruikt om evolutionaire afkomst aan te duiden: soorten stammen af van een gemeenschappelijke voorouder. Zo kan worden gezegd dat bepaalde kenmerken door generations heen zijn doorgegeven, of dat een soort afstamt van een vroegere stamvorm. Ook in cultuur- en taalkunde kan men spreken van afstamming in de zin van aanverwantschap tussen talen, gebruiken of materialen.

Etymologie: afstammen is opgebouwd uit het basiswerkwoord stammen met het voorvoegsel af-, wat afname of afleidink betekent. Het is verwant aan Engelse stem from en Duitse stamm von. Gebruikelijk is de combinatie stam en uit: “stammen uit” of “stammen van”; de eerste geeft meestal oorsprong in tijd of plaats aan, de tweede vaak directe ouderlijke afstamming.

Zie ook: stamboom, stamvader, afstamming, afstammeling.