Meristeeminitialen

Meristeeminitialen zijn de stamcellen van plantmeristemen. Ze behouden een pool van ongedifferencieerde cellen die voortdurend kunnen delen en zo de groei en het onderhoud van de plant mogelijk maken. Uit hun afgeleide cellen ontstaan de primaire weefsels die de wortels en stengels vormgeven.

Locatie en structuur: meristeeminitialen bevinden zich vooral aan de toppen van stengels en wortels (apicale meristemen), maar kunnen ook in zijmeristemen aanwezig zijn. In het klassieke tunica-corpusmodel bestaan gespecialiseerde lagen (tunica) en een binnenste groep (corpus). Initialen geven afgeleide cellen die de weefsels opbouwen: protoderm, ground meristem en procambium.

Functie en ontwikkeling: de initialen onderhouden de meristematische pool en bepalen wanneer en waar weefsels differentiëren. De afgeleide cellen vormen vervolgens epidermis (protoderm), het grondweefsel en vasculair weefsel (procambium), zodat organen kunnen groeien en vormen.

Regulatie: meristeeminitialen worden gereguleerd door hormoonsignalen, met name auxine en cytokininen, en door genetische netwerken. Belangrijke regulerende genen omvatten WUSCHEL en CLAVATA in het apicale meristem en diverse WOX-genes; deze netwerken sturen in samenhang de grootte van de meristem en de differentiatie van weefsels.

Belang: het bestuderen van meristeeminitialen is essentieel voor inzicht in plantgroei, herstel na beschadiging en klonale veredeling. Ze onderkennen de basismechanismen achter vorming van organen en de continuïteit van plantontwikkeling.