Malocclusies

Malocclusie is een afwijking in de stand of de functie van tanden en kaken bij het sluiten van de kaken. Het kan resulteren in een verkeerde beet, verhoogde slijtage, kauwproblemen en esthetische bezwaren. De oorzaken zijn multifactorieel en zowel genetische factoren als omgevingsinvloeden spelen een rol. Vaak dragen erfelijke kenmerken bij aan de grootte en vorm van tanden en kaken, terwijl ruw gedrag in de jeugd, vroegtijdig verlies van tanden, tandverlies als volwassene of trauma ook kunnen bijdragen.

Typen malocclusies worden vaak ingedeeld volgens de kaaksstand ten opzichte van elkaar en de stand van de tanden. Klasse I verwijst naar een normale kaakspositie met onderlinge afwijkingen in de tandstand. Klasse II omvat een overbeet waarin de bovenkiezen verder voor de onderkiezen staan, soms met een teruggetrokken onderkaak. Klasse III betreft een onderbeet waarbij de onderkaak te prominent is ten opzichte van de bovenkaak. Daarnaast komen kruisbeet, diepe beet en open beet voor, die kunnen samengaan met een ongebruikelijke kauwbeweging of slijtagepatronen.

Diagnose gebeurt door een klinisch onderzoek, röntgenfoto’s (panoramische en cephalometrische opnames) en meestal afdrukken of digitale modellen van het gebit om de stand en ruimte te beoordelen.

Behandeling is afhankelijk van de ernst en leeftijd. Kinderen kunnen interceptieve orthodontie krijgen, bijvoorbeeld met uitzetters of ruimtebeheersing; bij volwassenen worden vaak beugels of clear aligners gebruikt. Soms zijn extra extracties nodig of gecombineerde tandheelkundige ingrepen. In ernstige botafwijkingen kan orthognatische chirurgie worden toegepast om de kaakpositie te corrigeren.

Complicaties bij onbehandelde malocclusies zijn onder meer toegenomen cariës- en parodontale kwetsbaarheid, slijtage van tanden, functionele problemen en esthetische zorgen. Regelmatige controles in de mondzorg helpen tijdige signalering en passende behandeling te bevorderen.