Landbouwnatuur

Landbouwnatuur is een benadering waarbij natuurbehoud en biodiversiteit geïntegreerd worden in een landbouwlandschap. Het uitgangspunt is dat landbouw en natuur elkaar kunnen versterken, zodat boeren hun landbouwactiviteiten kunnen voortzetten terwijl waardevolle habitats en ecosystemen behouden of ontwikkeld worden. Doel is vaak om pollinatorpopulaties, vogel- en landeigen soorten, en veerkrachtige bodems en waterlopen te beschermen.

Kenmerkend voor landbouwnatuur zijn maatregelen die natuurwaarden combineren met landbouwpraxis. Voorbeelden zijn het aanleggen en beheren van akkerranden en slootoevers, bloemrijk grasland, houtwaden en andere groenblokken, hooiland en natte zones op percelen, evenals herstel van natte gebieden en filters langs waterlopen. Deze maatregelen dragen bij aan biodiversiteit, bodemkwaliteit, waterkwaliteit en ruimtelijke kwaliteit van het landschap.

De uitvoering vindt meestal plaats via samenwerkingen tussen boeren, natuurbeschermingsorganisaties, gemeenten, waterschappen en soms provincie- of nationale overheden. Boeren kunnen deelnemen aan agrarisch natuurbeheer of agrarisch natuur- en landschapsbeheer, waarbij zij in ruil voor vergoedingen en ondersteuning biodiversiteitsdoelen op hun land realiseren en laten monitoren. Advisering, educatie en financiële prikkels spelen een belangrijke rol.

Landbouwnatuur hangt nauw samen met bredere beleidskaders zoals de Europese landbouw- en natuurbesturingssystemen en netwerkconcepten zoals Natura 2000. Het begrip wordt vooral in de Nederlandstalige omgeving gebruikt en vormt een brug tussen landbouwpraktijk en natuurbescherming, gericht op duurzame productie én behoud van het natuurlijke erfgoed.