Kijkhoeken

Een kijkhoek, of kijkhoeken in het meervoud, is de hoek waaronder een scène of object kan worden waargenomen vanaf een bepaald punt of via een bepaald apparaat. De term wordt gebruikt in optica, fotografie, beeldschermen en ergonomie en verwijst doorgaans naar twee verwante maar verschillende concepten: het gezichtsveld van een waarnemer of sensor (field of view) en de kijkhoek van een display of lens (viewing angle).

In optische systemen beschrijft de kijkhoek de mate waarin het systeem een scene waarneemt. Voor een camera met sensorbreedte W en brandpuntsafstand f is de horizontale kijkhoek FOV_h ≈ 2 arctan(W/(2f)), en analogisch geldt voor de verticale kijkhoek FOV_v met hoogte H. Een grotere kijkhoek geeft een groter deel van de scène weer, maar kan leiden tot meer lensvertekening en minder details in de randen.

Bij beeldschermen en headsets verwijst de kijkhoek naar de hoeken waaronder het beeld nog acceptabel waarneembaar is, bijvoorbeeld wat betreft contrast of kleur, en naar de maximale kijkafstand en -hoeken waaronder het beeld nog goed leesbaar of consistent blijft. Moderne displays hebben doorgaans schriftelijk vastgelegde horizontale en verticale kijkhoeken die variëren met de technologie (LCD/AMOLED, prisma’s, panelen).

Het menselijke kijkveld is afhankelijk van de ogen en de stand van het hoofd. Het horizontale gezichtsveld ligt grofweg rond de 180–200 graden, het verticale bereik ongeveer 120–135 graden, waarbij de centrale stereoscopische zone beperkt is.

Belangrijke toepassingen zijn onder meer het bepalen van lenskeuze en sensorformaat, de ontwerpafstand tot een display of projectie en de ergonomische afstemming van kijkervaringen in VR en monitorwerk.