Kapselachtig

Kapselachtig is een bijvoeglijk naamwoord in het Nederlands dat aangeeft dat iets de vorm van een kapsel heeft: langwerpig met afgeronde uiteinden en een mogelijk smal middenstuk of een gesloten, omhullende contour. De term wordt vooral gebruikt in beschrijvend vaktaal, zoals biologie en geneeskunde, maar kan in overige disciplines voorkomen waar een capsule-achtige vorm relevant is.

In de biologie en geneeskunde verwijst kapselachtig vaak naar een buitenlaag of omhulling die een structuur omgeeft. In de microbiologie wordt bijvoorbeeld gesproken van organismen of cellen met een kapsel, een buitenlaag rondom de cel die als capsulevormig kan worden waargenomen. In botanische en anatomische beschrijvingen kan men vruchten, zaden of organen beschrijven als kapselachtig wanneer hun buitenkant capsuleachtig is of een kapselachtige omhulling heeft. De term duidt dus zowel op uiterlijk als op de aanwezigheid van een afsluitende buitenlaag.

Het begrip is verwant aan kapsel en tot op zekere hoogte aan kapselvormig; de nuance ligt in de mate waarin een buitenlaag of omhullende contour aanwezig is en hoe expliciet de vergelijking met een kapsel gemaakt wordt. In vakliteratuur kan kapselachtig dus verwijzen naar zowel vorm als structuur.

Etymologisch komt kapsel uit het Latijnse capsula ('kapsel, doosje'), via het Frans capsule, met het achtervoegsel -achtig dat aangeeft "achtig/zoals". Het woord kapsel beschrijft dan een afgesloten omhulling of een kapselachtige vorm.