Interoceptieve

Interoceptie verwijst naar het proces waarbij de hersenen interne lichamelijke sensaties waarnemen en interpreteren. Signalen afkomstig uit organen en weefsels—zoals hartslag, ademhaling, spijsvertering, honger, dorst en temperatuur—reizen via viscerale afferente zenuwen en het autonome zenuwstelsel naar de hersenen. Belangrijke verwerkingspunten bevinden zich in het insula en het anterior cingulate, waar interoceptieve informatie verweven wordt met emoties en cognitie. Interoceptie onderscheidt zich van exteroceptie, die betrekking heeft op prikkels uit de buitenwereld.

Dimensies en meting: onderzoekers onderscheiden drie componenten: interoceptieve nauwkeurigheid (objectief vermogen om interne signalen te detecteren), interoceptieve sensibility (zelfgerapporteerde neiging om interne cues op te merken) en interoceptieve awareness of metacognitie (vertrouwen in die waarnemingen). Metingen omvatten hartslagdetectietaken en ademhalingsinteroceptietaken, evenals vragenlijsten; neuroimaging kan activatie in de insula en andere regio’s tonen.

Functie en klinische relevantie: interoceptie ondersteunt homeostase, emotieregulatie en besluitvorming en beïnvloedt de waarneming van pijn en lichamelijke signalen. Atypische interoceptie komt voor bij angststoornissen, paniekstoornis, depressie, eetstoornissen en somatische aandoeningen; training in interoceptie kan tolerantie voor interne cues verhogen en emotionele regulatie verbeteren.

Onderzoek en discussie: het veld hanteert een multidimensionale benadering, maar definities en meetmethoden variëren, waardoor vergelijking tussen studies lastig kan zijn. Mindfulness en lichaamsbewustzijnstrainingen worden onderzocht als middelen om interoceptie te verbeteren, en neuroimaging blijft de onderliggende circuits verduidelijken.