Gewichtsverlies

Gewichtsverlies is het afnemen van het lichaamsgewicht door een verschil tussen energie-inname en energieverbruik. Het kan intentioneel plaatsvinden, bijvoorbeeld bij deelname aan een dieet of obesitasbehandeling, of onbedoeld door ziekte, malabsorptie of slechte voeding. Gewichtsverlies kan vetmassa, maar ook spiermassa en lichaamsvocht betreffen; de samenstelling van het verlies is bepalend voor gezondheid en functionaliteit.

In de meeste gevallen ontstaat gewichtsverlies doordat mensen minder calorieën binnenkrijgen of meer verbruiken door beweging. Factoren zoals leeftijd, hormonen, medicatie en aandoeningen kunnen het proces beïnvloeden. Nauwkeurige evaluatie omvat naast gewicht ook lengte, Body Mass Index, en soms meting van vet- of spiermassa.

Veilig en effectief gewichtsverlies richt zich op een matig energietekort van ongeveer 500 tot 1000 kcal per dag, wat doorgaans 0,5–1 kg per week oplevert. Een combinatie van voedzaam, vezelrijk en voldoende eiwitrijk dieet met regelmatige lichaamsbeweging (inclusief weerstandstraining) helpt verlies te behouden en spiermassa te beschermen.

Interventies variëren van zelfgekozen dieetten tot professioneel begeleide programma's. Voor obesitas kunnen dieet en beweging worden aangevuld met gedragstherapie, medische begeleiding, medicijnen of chirurgie. Langdurig gewichtsverlies vereist vaak aanpassing van eet- en bewegingsgewoonten, monitoring en nazorg.

Onbedoeld gewichtsverlies kan een teken zijn van ondervoeding of ziekte en vereist medische evaluatie. Gezonde gewichtslimiet is afhankelijk van leeftijd, geslacht en lichamelijke activiteit; snelle of extreem lage gewichtsafname kan risico's met zich meebrengen, vooral bij ouderen of chronische aandoeningen.