Evolvieren

Evolvieren is het proces waarbij de kenmerken van een populatie organismen in de loop van meerdere generaties veranderen. Het begrip is nauw verbonden met evolutie en omvat zowel micro-evolutie, kleine aanpassingen binnen een soort, als macro-evolutie, die kan leiden tot het ontstaan van nieuwe soorten. De werkwoordsvorm evolueren wordt gebruikt om dit proces te beschrijven; verwante termen zijn evolutie en evolutief.

De belangrijkste oorzaken zijn variatie en selectie. Variatie ontstaat door mutaties, recombinatie en andere genetische processen die herhaalde generaties overleven. Natuurlijke selectie bevoordeelt individuen met kenmerken die de overleving en reproductie verbeteren onder specifieke omgevingsomstandigheden. Daarnaast spelen genetische drift en genstroom (gene flow) een rol, vooral in kleine populaties of bij migratie tussen populaties.

Op korte termijn levert evolueren aanpassingen op die de fitness kunnen verhogen. Op langere termijn kan het leiden tot speciatie, waarbij nieuwe soortvorming ontstaat en stambomen bemarker worden. De uitkomsten zijn afhankelijk van de interactie tussen genetische variatie, omgevingsdruk en demografische factoren.

Evolvieren vindt plaats in de biologie, maar de term wordt ook in bredere zin gebruikt voor technologie, taal en cultuur, waar systemen geleidelijk veranderen en verbeteren door opeenvolgende generaties en iteraties.

Bewijs voor evolutie komt uit fossiele records, vergelijkende anatomie, biogeografie en moderne genetica. Experimentele evolutie is ook aangetoond in laboratoriumstudies met organismen zoals bacteriën, waar snel evolutionaire veranderingen waargenomen kunnen worden.

Zie ook: evolutie, natuurlijke selectie, mutatie, populatiegenetica, speciatie, adaptatie.