microevolutie

Microevolutie is het proces waarbij de genetische samenstelling van een populatie in de loop van meerdere generaties verandert. Deze veranderingen leiden tot verschuivingen in kenmerken die meetbaar zijn op populatieniveau, zoals allelfrequenties of gemiddelde eigenschappen van de soort. Microevolutie vindt plaats binnen soorten en over relatief korte tijdschalen.

De belangrijkste mechanismen zijn mutatie (nieuwe allelen ontstaan), recombinatie en seksuele voortplanting (verandering van genetische combinaties), migratie of gene flow (uitwisseling van allelen tussen populaties), genetische drift (toevallige fluctuaties, vooral in kleine populaties) en natuurlijke selectie (verschillen in overleving en voortplanting door variatie in kenmerken). Deze krachten kunnen samen optreden en leiden tot geleidelijke verschuivingen in allelfrequenties over generaties.

Voorbeelden van microevolutie zijn onder meer de ontwikkeling van resistentie tegen antibiotica of pesticiden bij micro-organismen en andere organismen, en aanpassingen zoals veranderingen in lichaamskenmerken die samenhangen met voedselbeschikbaarheid of klimaat.

Populatiegenetica bestudeert deze veranderingen aan de hand van allelfrequenties en vergelijkingen met het Hardy-Weinberg-evenwicht als referentie. Wanneer waarnemingen afwijken van dit evenwicht, wijst dat op evolutie binnen de populatie.

Hoewel microevolutie op korte termijn plaatsvindt, kan zij in samenhang met langere tijdschalen leiden tot macroevolutie en uiteindelijk tot soortvorming. Microevolutie is een fundamenteel begrip in de biologie dat evolutionaire verandering op populatieniveau verklaart.