Endogeenisten

Endogeenisten zijn een term in het Nederlands die wordt gebruikt om personen aan te duiden die expliciet of voornamelijk endogene verklaringen of interne processen binnen een systeem benadrukken. Het woord is afgeleid van endogeen (van binnen uitkomend) en het achtervoegsel -ist met meervoud -en.

Toepassingsgebied en betekenis

In wetenschappelijke en beleidsdiscussies verwijst de term naar auteurs of denkers die redenen voor verschijnselen primair zoeken in interne factoren, in plaats van in invloeden van buitenaf. In de biologie kan dit slaan op interne regulatie en genetische factoren; in economie op endogene variabelen en mechanismen die groei of conjunctuur verklaren door binnen het systeem opererende determinanten; in sociologie en politicologie op institutionele dynamiek, normen en netwerken die binnen een samenleving of organisatie ontstaan en veranderen.

Relatie tot exogeen

De term wordt vaak gepaard met het contrast exogeen, wat externe oorzaken aangaf. Endogeenisten beklemtonen dus oorzaken die binnen het systeem zelf liggen, terwijl exogenen wijzen op invloeden buiten het systeem.

Kritiek en nuance

Het onderscheid tussen endogeen en exogeen kan verhelderend zijn maar blijft een vereenvoudiging; vele verschijnselen ontstaan uit interacties tussen interne en externe factoren. De label endogeenist kan in sommige discussies ook een partijdige of reductionistische interpretatie aanduiden, afhankelijk van de context.

Zie ook

Endogeen, Exogeen, Endogene groei theorie.