Datainrichting

Datainrichting is het ontwerp en de inrichting van data binnen informatiesystemen met als doel data op een begrijpelijke, consistente en toegankelijke manier beschikbaar te stellen voor operationele en analytische processen. Het omvat het vaststellen van structuren, opslaglocaties en koppelingen tussen gegevens, evenals de bijbehorende regels voor kwaliteit, metadata en beveiliging.

Belangrijke onderdelen zijn datamodellering, databankontwerp en opslag, data-integratie en verwerking, en metadata. Datamodellering betreft het opstellen van conceptuele, logische en fysieke modellen die de relaties tussen entiteiten en eigenschappen beschrijven. De opslag kan relationeel zijn of gebruikmaken van NoSQL-technologieën, terwijl datawarehousing, data lakes en data marts vaak worden ingezet voor analytische doeleinden. Data-integratie omvat ETL- of ELT-processen om data uit diverse bronnen samen te brengen. Metadata en een data dictionary documenteren wat data betekent, waar het vandaan komt en hoe het gebruikt wordt. Daarnaast spelen data governance, beveiliging en privacy (zoals AVG/GDPR), en kwaliteitsbeheer een cruciale rol, evenals data-lijn (data lineage) om afleiding en herkomst van data te kunnen volgen.

De ontwikkeling van datainrichting volgt doorgaans een data-architectuur- en modelleringstraditie: van vereistenanalyse naar conceptueel en logisch modelleren, vervolgens naar een fysiek ontwerp en implementatie. Normalisatie en/of denormalisatie, referentiële integriteit en prestatieoverwegingen zijn belangrijke ontwerpkeuzes. Rollen zoals data-architect, data-ingenieur, databasebeheerder en data steward dragen bij aan het onderhoud en de naleving.

Een goed ingerichte data-infrastructuur ondersteunt betrouwbare rapportage, gegevensgestuurde besluitvorming en compliance, en vormt de basis voor een coherente gegevensstrategie binnen een organisatie.