Configuratiebeheer

Configuratiebeheer is een discipline binnen IT-service management die gericht is op het identificeren, controleren en bewaken van de configuratie van IT-assets en hun onderlinge relaties gedurende hun hele levenscyclus. Het doel is om diensten stabiel en voorspelbaar te leveren door nauwkeurige informatie beschikbaar te stellen over wat er is, waar het zich bevindt en hoe het verandert. Dit verhoogt de traceerbaarheid, reduceert risico’s bij veranderingen en ondersteunt compliance en auditability.

Een configuratie-item (CI) is elk component dat onder beheer valt, zoals hardware, software, netwerkcomponenten, documentatie en licenties. CIs worden gedefinieerd, gelabeld en vastgelegd in een centrale opslagplaats. De belangrijkste concepten zijn configuratie-identificatie, configuratiecontrole, configuratiestatus en configuratie-audits. Baselines markeren stabiele, goedgekeurde versies die als referentiepunt dienen voor verdere ontwikkeling of release.

Veel organisaties gebruiken een CMDB (Configuration Management Database) als centrale bron van waarheid, waar relaties tussen CIs worden vastgelegd. De procesmatige kant omvat identificatie en registratie van CIs, wijzigingsbeheer om aanpassingen te controleren, en statusrapportage over de toestand en de samenstelling van de IT-infrastructuur. Configuratiebeheer werkt vaak samen met change management en release management om wijzigingen traceerbaar en beheersbaar te maken.

Tijdens de levenscyclus van een systeem doorloopt configuratiebeheer ontwerp-, implementatie-, operationele en deïnstallatiefasen. Het levert voordelen zoals consistente dienstverlening, versneld probleemoplossing, vereenvoudigde compliance en betere risicobeoordeling. Uitdagingen zijn onder meer het tijdig updaten van de CMDB, het vermijden van overmatige complexiteit en het waarborgen van accurate informatie in een omgeving met cloud- en virtualisatietechnologieën.

Configuratiebeheer vindt aansluiting bij internationale normen en best practices zoals ITIL en ISO/IEC 20000. Het biedt een kader voor het structureren van informatiebeheer en controle over change en release. Het resultaat is beter beheer, transparantie en controleerbare IT-diensten voor gebruikers en stakeholders.