Cognitief

Cognitief is een term uit het Nederlands die wordt gebruikt om zaken te beschrijven die verband houden met cognitie, het geheel van mentale processen zoals waarneming, aandacht, geheugen, denken en taal. In wetenschappelijke en alledaagse taal verwijst cognitief naar de manier waarop informatie wordt verwerkt en begrepen door de hersenen. Het woord functioneert als bijvoeglijk naamwoord en wordt vervoegd naar cognitieve functies, cognitieve ontwikkeling, cognitieve belasting en soortgelijke uitdrukkingen.

Etymologie en relatie met andere termen

Cognitief is afgeleid van het Latijnse cognitivus, via het Franse cognitif en het Engels cognitive. In het Nederlands is het gebruikelijk sinds de 19e en 20e eeuw doorgedrongen in vakgebieden die met kennisverwerving en mentale processen te maken hebben. In vaktaal verschijnen naast cognitief ook verwante termen zoals cognitie en cognitieve functies; soms worden Engelse leenwoorden zoals cognitive load of cognitive biases gebruikt, vaak vertaald als cognitieve belasting of cognitieve vertekeningen.

Toepassingsgebieden

Het begrip komt veel voor in de psychologie, neurowetenschappen, onderwijs en mens-computer-interfaces. Het wordt gebruikt om aspecten te beschrijven zoals cognitieve functies (waarnemen, aandacht, geheugen, besluitvorming), cognitieve ontwikkeling bij kinderen, en de manier waarop mensen informatie verwerken in educatieve of therapeutische contexten. In de klinische setting is cognitie een sleutelbegrip in behandelingen zoals cognitieve gedragstherapie, waar denkpatronen en mentale processen centraal staan.

Zie ook

Cognitie, cognitieve psychologie, cognitieve wetenschap, cognitieve belastingsprincipes.