Aankoopvermogen

Aankoopvermogen, ook wel koopkracht genoemd, is de hoeveelheid goederen en diensten die iemand met een bepaald inkomen kan kopen, nadat prijsstijgingen zijn meegerekend. Het geeft een maat voor de reële welvaart en verandert wanneer prijzen of inkomens veranderen.

Meten en vergelijken gebeurt door real inkomen te berekenen: nominale inkomen gecorrigeerd voor het algemene prijsniveau, doorgaans via een consumentenprijsindex (CPI). Voor internationale vergelijkingen wordt koopkrachtpariteit (PPP) gebruikt, waarmee prijzen in verschillende landen worden omgezet naar een gemeenschappelijke munt en lokale prijsverschillen worden meegewogen.

Belangrijke factoren die het aankoopvermogen beïnvloeden, zijn onder meer inflatie en prijsstijgingen, belastingen, sociale premies en toeslagen, evenals de beschikbaarheid en kwaliteit van goederen. Regionale prijsverschillen en wisselkoersvolatiliteit kunnen het aankoopvermogen binnen een land of tussen landen aanzienlijk doen variëren.

Toepassingen van het begrip zijn onder meer beleidsanalyse, loononderhandelingen en armoede- of welvaartsberekeningen. Het vormt de basis voor indexering van lonen, sociale uitkeringen en pensioenen, zodat uitkeringen en inkomens gelijke tred houden met prijsstijgingen.

Beperkingen zijn onder meer regionale heterogeniteit, veranderingen in de samenstelling van de mand goederen en diensten waarmee prijzen worden gemeten, en kwaliteitsveranderingen die moeilijk te correleren zijn. Desondanks blijft aankoopvermogen een fundamentele maat voor economische welvaart.