winkelgedrag

Winkelgedrag verwijst naar het gedrag van consumenten tijdens het zoeken, evalueren en aanschaffen van goederen en diensten in winkels of op online platforms, evenals de post-aankoopervaring. Het vakgebied combineert inzichten uit consumentengedrag, marketing en retail en onderzoekt hoe behoeften ontstaan, hoe informatie wordt verzameld en hoe beslissingen worden genomen.

Belangrijke invloeden zijn individueel (behoefte, motivatie, perceptie, leren, attitude, risicoperceptie, demografie), sociaal (invloed van familie, vrienden, referentiegroepen) en situationeel (winkelomgeving, prijsbeleid, promoties, beschikbaarheid, tijdsdruk, winkelafstand). Ook de context van online winkelen voegt kenmerken toe zoals websiteontwerp, betrouwbaarheid, reviews en logistiek.

Het aankoopbeslissingsproces wordt vaak beschreven als een reeks fasen: behoefteherkenning, informatiezoektocht, evaluatie van alternatieven, aankoop en post-aankoop evaluatie. Modellen zoals het Engel-Blackwell-Kollat-model en het AIDA-kader worden ingezet om dit proces te verklaren. Praktisch worden soms ook koopduur, conversieratio en winkelpad-analyse gebruikt.

Onderzoeksmethoden omvatten tienda-observatie, veldexperimenten, vragenlijsten, analyse van loyaliteits- en transactiegegevens, en in online omgevingen clickstream- en heatmapanalyse. Uitkomsten sturen winkelinrichting, assortimentbeheer, prijs en promotie, merchandising en kanaalstrategie (fysiek en digitaal).

Etische overwegingen richten zich op privacy en toestemming bij het verzamelen van gegevens, vooral bij het gebruik van tracking en personalisatie. Winkelgedrag biedt inzichten voor het verbeteren van klantervaring, verhoging van conversie en optimalisatie van de omnichannel-retailervaring.