weerstandfactor

Een weerstandfactor, ook wel φ-factor genoemd, is een numerieke factor die in structureel ontwerp wordt toegepast om de nominale weerstand van een constructieonderdeel om te zetten in ontwerpweerstand. Het houdt rekening met onzekerheden in materiaalwaarden, afmetingen, fabricage en modellering, zodat de veiligheid van het ontwerp gewaarborgd blijft over de levensduur.

In ontwerppraktijken op basis van eindige staat (limiettoestand) wordt de ontwerpweerstand R_d bepaald als R_d = φ × R_k, waarbij R_k de karakteristieke weerstand is en φ de weerstandfactor. De waarde van φ is afhankelijk van het materiaal en het type falen (bijv. buiging, trek, slip) en wordt vastgesteld door normatieve coderingen of door betrouwbaarheidcalibratie. Doordat φ minder dan 1 is, verlaagt het de weerstand om onzekere factoren te compenseren.

Naast de weerstandfactor bestaan er ook lastenfactoren (gamma-factors) voor de belasting in dezelfde ontwerpbenadering; samen zorgen zij voor een betrouwbaar ontwerp volgens de gewenste betrouwbaarheidindex. In Europa worden door de Eurocodes de ontwerpwaardes volgens de formule R_d = φ × R_k behandeld, terwijl de belastingen met ontwerpbelastingen S_d = γ × S_k worden berekend.

Samengevat: de weerstandfactor is een calibratieparameter die de onzekerheden in weerstand op een ontwerpniveau vertaalt naar een veilige ontwerpwaarde en zo bijdraagt aan de betrouwbaarheid van constructies. De exacte waarden variëren per materiaal en falenmodus en worden vastgelegd in de relevante normen.