watervalmodel

Watervalmodel, in het Engels 'waterfall model', is een lineaire sequentiële methode voor softwareontwikkeling. Het project verloopt via opeenvolgende fasen die in één richting aflopen: vereistenanalyse, ontwerp, implementatie, testen, installatie en onderhoud. Elke fase levert documenten op en moet volledig afgerond zijn voordat de volgende begint. Deze aanpak biedt voorspelbaarheid en duidelijke documentatie, maar is weinig flexibel bij veranderende eisen.

Historisch gezien wordt het model vaak toegeschreven aan de ontwikkeling van een sequentieel proces in de jaren zeventig, met name door Winston W. Royce in 1970. Hij beschreef een lineair model en waarschuwde dat zonder iteraties de kans op fouten toeneemt; hij pleitte daarom voor feedbackloops en herziening tussen fasen. Zo werd de waterval vaker gezien als rigide, ondanks zijn pleidooi voor iteratie.

De belangrijkste fasen zijn: vereistenanalyse, systeemspecificatie en ontwerp, implementatie, testen, integratie en inbedrijfstelling, en onderhoud. In de praktijk worden bij elke fase bijbehorende documenten opgesteld, zoals vereisten, ontwerpspecificaties en testplannen. De voortgang gaat van boven naar beneden; revisie van eerdere fasen is meestal beperkt.

Voordelen zijn onder meer duidelijke structuur, voorspelbare planning en sterke documentatie, wat nuttig is in gereguleerde omgevingen en bij projecten met stabiele vereisten. Nadelen zijn beperkte flexibiliteit voor wijzigende eisen, het risico van late foutdetectie en hoge kosten bij late ontdekkingen.

Toepassingen zijn vooral historisch breed in softwareontwikkeling en in sectoren met strikte regelgevings- en traceerbaarheidsvereisten, zoals defensie, luchtvaart en medische systemen. In moderne softwareprojecten wordt het nog gebruikt wanneer de vereisten vooraf duidelijk zijn en uitgebreide documentatie vereist blijft.

Varianten zoals het V-model koppelen testactiviteiten aan elke ontwikkelingsfase en versterken verificatie en validatie.

Huidige status: het watervalmodel is grotendeels vervangen door Agile en iteratieve benaderingen, maar blijft relevant als referentiekader in sectoren met lange productlevenscycli en strikte documentatie.