pleidooi

Pleidooi is in de Nederlandse rechtspraktijk een formele pleitende toespraak die door een advocaat wordt gehouden namens een betrokkene in een straf- of civiele zaak. Het pleidooi vindt meestal plaats aan het eind van het proces, nadat alle bewijsmiddelen en getuigen zijn behandeld, en dient als afsluiting van de standpunten van de partij. Het doel is om de rechter te overtuigen van de gewenste uitkomst, bijvoorbeeld vrijspraak of een lagere straf in een strafzaak, of een gunstige beslissing in een civiele zaak.

Etymologie en betekenis. Pleidooi komt uit het Franse plaidoirie, de kunst van het pleiten in de rechtszaal. De term is in het Nederlands overgenomen om de mondelinge, overtuigende speech van de advocaat aan te duiden die de feiten, bewijzen en relevante wet- en jurisprudentie uiteenzet en interpreteert.

In de praktijk. In de Nederlandse rechtspraak vindt het pleidooi meestal plaats nadat het onderzoek is afgerond en de rechter(s) alle relevante informatie hebben beoordeeld. Het pleidooi kan door de verdediging worden gehouden, maar ook schriftelijk worden voorbereid of in sommige gevallen gezamenlijk met de officier van justitie aan het eind van een procedure plaatsvinden. De inhoud dient feitelijk onderbouwd te zijn, met verwijzing naar bewijsmateriaal en toepasselijk recht.

Inhoud en stijl. Een pleidooi kenmerkt zich door samenvatting van feiten, kritische beoordeling van het bewijsmateriaal, juridische argumentatie en een concreet verzoek aan de rechter. Het is bedoeld als pleidooi voor een gewenste conclusie en moet feitelijk en professioneel blijven.

Buiten de rechtspraak kan pleidooi ook in figuurlijke zin gebruikt worden voor een pleidooi voor een zaak of voorstel, bijvoorbeeld een aanbeveling of lobby.