strafzaak

Een strafzaak is een juridische procedure in het strafrecht waarin een verdachte wordt beschuldigd van een strafbaar feit en waarin de rechter bepaalt of die beschuldiging terecht is en welke straf eventueel wordt opgelegd. De strafzaak wordt meestal gevoerd door het Openbaar Ministerie (OM). Het OM beslist of iemand strafrechtelijk vervolgd wordt, vaak na een opsporingsonderzoek door de politie. Soms kan dit ook gebeuren op basis van een strafbeschikking voor minder ernstige feiten, waarbij het OM zonder zitting een straf oplegt.

Als vervolging doorgaat, wordt de verdachte geïnformeerd en krijgt hij of zij een oproeping of dagvaarding om te verschijnen voor de rechtbank. Tijdens de zitting worden bewijsmiddelen gepresenteerd en kan de verdachte zijn of haar verdediging toelichten. De rechter beoordeelt of het OM voldoende bewijs heeft geleverd en of de verdachte schuldig is volgens het strafrecht beyond reasonable doubt, oftewel buiten redelijke twijfel.

Een strafzaak kan eindigen met een veroordeling of een vrijspraak. Bij een veroordeling legt de rechter een straf en eventueel bijkomende maatregelen op. Mogelijke straffen zijn gevangenisstraf, taakstraf, geldboete of een rij- en contactverbod; ook kunnen voorwaardelijke straffen of maatregelen worden opgelegd. Na een veroordeling kan verzet of hoger beroep mogelijk zijn.

Strafzaken onderscheiden zich van civiele zaken doordat de Staat de vervolger is en het doel is strafoplegging en het herstellen van een normbreuk in het strafrecht, in plaats van particuliere schadevergoeding of rechtsvordering. De rechtsgang kent meerdere rechtsmiddelen en vervolgstappen, afhankelijk van de ernst van het feit en de aard van de procedure.