wateractiviteitsmeters

Wateractiviteitsmeters zijn instrumenten die de wateractiviteit (aw) van een materiaal meten. Wateractiviteit is de verhouding van de dampdruk van water in het materiaal tot die van zuiver water bij dezelfde temperatuur. Aw is een dimensieloze parameter tussen 0 en 1 die de beschikbaarheid van water voor microbiële groei en chemische reacties aangeeft en daarmee een belangrijke indicator is voor houdbaarheid en stabiliteit van producten zoals voedingsmiddelen, farmaceutica en cosmetica.

Meetprincipes: de meeste meters bepalen aw door de relatieve vochtigheid (RH) in de omgeving van het monster bij de stoftemperatuur te meten. Na equilibratie wordt een RH-waarde omgezet in aw via een calibratietabel of ingebouwde berekening. De veelgebruikte technologie is de dew-point (koelspiegel) methode die de dew point van de omgeving bepaalt; andere systemen gebruiken capacitatieve of andere vochtigheidsensoren binnen een afgesloten chamber.

Procedure en toepassingen: een kleine hoeveelheid materiaal wordt in de meegeleverde cup geplaatst, de temperatuur wordt ingesteld en het apparaat wordt gesloten om equilibratie mogelijk te maken (tijd afhankelijk van het materiaal). Zodra evenwicht is bereikt, geeft de meter de aw-waarde weer. Toepassingen omvatten onder meer voedingsmiddelen en granen, gedroogde producten, zuivel, cosmetica, zaden, verpakkingsmaterialen, hout en papier.

Kalibratie, nauwkeurigheid en standaarden: kalibratie gebeurt met standaard zoutoplossingen of erkende referenties en dient regelmatig te worden uitgevoerd. De nauwkeurigheid ligt doorgaans tussen ±0,01 en ±0,02 aw, afhankelijk van het apparaat en het bereik. Er bestaan normen van AOAC en ISO voor wateractiviteitsmetingen, meestal met aandacht voor temperatuurcontrole en standaardisatie van procedures.