warmtekoudeopslag

Warmte koude opslag (WKO) is een systeem voor het tijdelijk opslaan van thermische energie in de ondergrond of in ondergrondgerelateerde reservoirs, zodat verwarming en koeling van gebouwen efficiënter en duurzamer kan plaatsvinden. Het principe is om warmte of koude in een bepaald seizoen op te slaan en in een ander seizoen terug te halen, waardoor piekbelastingen en energiekosten kunnen dalen. WKO wordt vaak toegepast in combinatie met een wijk- of stadsverwarming en kan helpen grondstoffen en CO2-uitstoot te verminderen.

Er zijn twee hoofduitvoeringsvormen: ATES en BTES. Bij aquifer thermal energy storage (ATES) wordt gebruikgemaakt van een ondergronds aquifer waarin water wordt geïnjecteerd en weer opgehaald via boorputten. Afhankelijk van de behoefte kan dit water verwarmd of gekoeld worden en via warmtewisselaars aan gebouwen of netwerken geleverd worden. BTES, oftewel borehole thermal energy storage, gebruikt gesloten dubbele- of enkele buisstelsels in lange boringen om warmte- of koelenergie op te slaan in de bodem of gesteente; de opgeslagen energie wordt met warmtewisselaars weer vrijgemaakt. Bij BTES wordt doorgaans een warmte-pomp toegepast voor de uiteindelijke levering aan gebouwen of netwerken.

Voordelen van WKO zijn onder meer betere afstemming van vraag en aanbod, mogelijke verlaging van energiekosten en minder CO2-uitstoot bij gebruik van duurzame bronnen. Nadelen en uitdagingen betreffen aanleg- en onderhoudskosten, afhankelijkheid van de ondergrond (hydrologie en temperatuurstabiliteit), en strikte regelgeving ter bescherming van grondwater, milieueffecten en vergunningen. In Nederland en vele andere landen zijn meerdere WKO-implementaties operationeel, vaak langs wijk- of bedrijfsgebonden netwerken.