verwikkelen

Verwikkelen is een Nederlands werkwoord met twee hoofdbetekenissen. In letterlijke zin betekent het het draaien, wikkelen of verstrikken van iets zodat er een knoop of wirwar ontstaat. In figuurlijke zin betekent het iemand of iets betrekken bij een ingewikkelde of lastige situatie, vaak met een zekere mate van conflict of complexiteit.

Het woord is afgeleid van ver- (een prefix dat often een verandering of intensivering aanduidt) en wikkelen (omwikkelen, draaien). De verwikkeling verwijst naar de toestand van verstrengeling of betrokkenheid; het bijvoeglijke verwikkeld duidt op een toestand van verstrikking of bemoeiing.

In gebruik komt verwikkelen zowel letterlijk als figuurlijk voor. Zich in een knoop verwikkelen is een voorbeeld uit de fysieke wereld: “Het snoer raakte in een knoop verwikkeld.” Een figuratieve toepassing wordt vaak gebruikt met zaken als rechtszaken of conflicten: “De zaak is verwikkeld geraakt in een juridisch geschil,” of “Zij raakten verwikkeld in een lang politiek conflict.” De constructie zich verwikkelen wordt vaak gebruikt om aan te geven dat iemand of een situatie kilometerlang is verstrikt geraakt in een reeks gebeurtenissen.

Verwikkeling is het zelfstandig naamwoord dat verwijst naar de toestand van verstrengeling of betrokkenheid. Verwikkeld is het bijvoeglijk gebruikt om een entiteit aan te duiden die verstrengeld of betrokken is geraakt. Het concept verschijnt veel in beschrijvingen van zowel fysieke knopen als complexe menselijke of maatschappelijke ontwikkelingen.