vervolgscreenings

Vervolgscreenings zijn aanvullende diagnostische onderzoeken die plaatsvinden nadat een initiële screening een afwijkend resultaat oplevert of nadat iemand een verhoogd risicoprofiel heeft. Het doel is om een mogelijke aandoening te bevestigen of uit te sluiten, de aard en omvang van een aandoening in kaart te brengen en de voortgang te volgen (surveillance). Vervolgscreenings komen voor in georganiseerde screeningprogramma's en in klinische follow-up bij mensen met een verhoogd risico.

Voorbeelden van vervolgscreenings zijn afhankelijk van de aandoening en kunnen bestaan uit vervolgbeelden of aanvullende diagnostiek. Bij een afwijkend mammogram kan vervolgonderzoek bestaan uit echografie, MRI en mogelijk een biopsie. Voor darmkanker kan een positieve screening leiden tot een kolonoscoop. Bij baarmoederhalskanker kunnen vervolgonderzoeken colposcopie en aanvullende cytologie of HPV-testen inhouden. Daarnaast kan, na behandeling voor kanker, een structured follow-up bestaan uit regelmatige beeldvorming en bloedtesten om terugkeer of progressie te signaleren. De exacte vervolgscreenings en hun timing hangen af van leeftijd, risicofactoren en nationaal of regionaal vastgestelde richtlijnen.

Voordelen van vervolgscreenings zijn vroegtijdige detectie en betere behandelopties; nadelen kunnen onder meer angst, blootstelling aan onderzoek en mogelijk onnodige invasive procedures, overdiagnose of onnodige bestraling of contrastmiddelen zijn. Het doel is weloverwogen besluitvorming tussen patiënt en zorgverlener, met afweging van individuele risico’s, testnauwkeurigheid en de geldende richtlijnen.