vernietigend

Vernietigend is een bijvoeglijk naamwoord in het Nederlands dat beschrijft dat iets grote schade, verwoesting of ongeldigmaking veroorzaakt. Het kan zowel letterlijk als figuurlijk worden gebruikt: van fysieke vernietiging tot een oordeel, bewijs of kritiek die niets meer waard blijkt te zijn. In taalgebruik komt het vaak voor in uitdrukkingen als „vernietigende kritiek”, „vernietigende beoordeling” of „vernietigende uitspraak”.

In juridische en administratieve contexten kan vernietigend ook verwijzen naar het ongedaan maken of ongeldig verklaren van een besluit of vonnis. Een „vernietigende uitspraak” maakt een eerdere beslissing iemands rechtspositie ongedaan, oftewel vernietigt die beslissing. Het begrip wordt zo vaak toegepast in rapportages over procedures, evaluaties en toetsen, waar een oordeel of conclusie als onjuist of onrechtmatig wordt aangemerkt.

Het woord is afgeleid van het werkwoord vernietigen, wat vernietiging of vernietiging van iets impliceert. Het heeft een verwante betekenis met het Duitse vernichten en komt voor in vergelijkbare juridische en descriptieve betekenissen.

Synoniemen zijn onder meer verwoestend, verwoedigend en catastrofaal; tegenstellingen zijn constructief, opbouwend of bevorderlijk, afhankelijk van de context. Voorbeelden: „De kritiek was vernietigend.” „De rechtbank gaf een vernietigende uitspraak.” „Het rapport leverde een vernietigend oordeel op.” Vernietigend wordt daarmee gebruikt om aan te geven dat iets afwijkt of grote schade of ongeldigmaking teweegbrengt.