catastrofaal

Catastrofaal is een bijvoeglijk naamwoord in het Nederlands dat aangeeft dat iets te maken heeft met een catastrofe of dat het buitengewoon rampzalig is. Het wordt gebruikt om ernstige schade, verlies of grote negatieve gevolgen aan te duiden. Voorbeelden zijn "een catastrofaal ongeluk" of "een catastrofaal financieel jaar."

Etymologisch gaat catastrofaal terug op het zelfstandig naamwoord catastrofe (catastrophe) en vandaar via Latijn en Grieks naar het Griekse καταστροφή (katastrophē) 'omkering, ramp'. De uitgang -aal is een veelvoorkomende Nederlandse vorming om uit een stam een bijvoeglijk naamwoord te maken. De combinatie geeft een sterke, formele of neutraal wetenschappelijke lading aan de term.

Gebruik en nuance: catastrofaal heeft een sterker beladen karakter dan woorden als rampzalig of desastreus. Het impliceert vaak grootschalige omstandigheden of onherstelbare schade. In nieuwsberichten, wetenschappelijke contexten en beleidsdocumenten komt de term voor bij beschrijvingen van gebeurtenissen met ernstige en verregaande gevolgen, zoals natuurlijke gevaren, grote mislukkingen of economische verliezen. In informeel taalgebruik kan het ook overdreven krachtig klinken, afhankelijk van de context.

Synoniemen en verwante termen omvatten rampzalig, desastreus en noodlottig. Antoniemen zijn onder meer gunstig, voordelig en succesvol. Zie ook termen als ramp, crisis en calamiteit voor bredere context over ernstige gebeurtenissen.