verifiëren

Verifiëren is het proces waarbij men nagaat of een bewering, gegevens of een handeling klopt, betrouwbaar is of overeenkomt met bewijsmateriaal. Het doel is het aantonen van waarheid of juistheid aan de hand van verificatiecriteria, bronnen en vaak reproduceerbare metingen. In het Nederlands wordt verifiëren vooral gebruikt in formelere of technischer contexten.

Toepassingsgebieden zijn onder meer wetenschappelijke onderzoeken (het verifiëren van resultaten door herhaling en broncontrole), journalistiek en fact-checking (het verifiëren van feiten en citaten), informatica en data-analyse (gegevensverificatie en integriteitscontrole), en kwaliteitszorg en compliance (verificatie van processen en documenten). In IT kan verifiëren ook betrekking hebben op beveiliging, bijvoorbeeld via digitale handtekeningen en checksums die de integriteit en authenticiteit van bestanden bevestigen.

Methoden omvatten het raadplegen van primaire bronnen, replicatie, triangulatie van meerdere onafhankelijke bewijslijnen, en het gebruik van audit trails en tijdstempels. Technische vormen van verifiëren zijn onder meer hashing, digitale handtekeningen en certificaten die de juistheid, integriteit en herkomst van data of software aantonen.

Verifiëren verschilt van controleren in die zin dat controleren vaak een bredere of praktischer ingestelde beoordeling is, terwijl verifiëren expliciet gericht is op aantoonbare juistheid met bewijs. Verifiëren is ook verwant aan verificatie en staat in verband met valideren, dat meer op geschiktheid voor het doel of vereisten gericht is.