bewijslijnen

Bewijslijnen (meervoud) verwijst naar de logische keten die een conclusie ondersteunt met beschikbare bewijzen. Het begrip wordt in diverse disciplines gebruikt om transparant te maken waarom een bepaalde uitspraak als gerechtvaardigd kan worden beschouwd op basis van de beschikbare informatie. Een duidelijke bewijslijn laat zien hoe data, methode en interpretatie met elkaar samenhangen.

Een bewijslijn omvat doorgaans: de gebruikte data en bronnen, de methoden om die data te verzamelen en te analyseren, de belangrijkste resultaten, en de interpretatie die aan die resultaten wordt gegeven. Daarnaast is het essentieel om de onzekerheden en mogelijke biases te benoemen en om eventuele alternatieve verklaringen of tegenbewijzen mee te wegen. Zo ontstaat een verifieerbare en reproduceerbare argumentatie.

Toepassingsgebieden zijn onder meer: de wetenschap, waar bewijslijnen de rekenschap van hypothese tot conclusie versterken; het recht, waar zij de argumentatie van feiten naar een oordeel leiden en aandacht vragen voor betrouwbaarheid en redelijke twijfel; en forensisch onderzoek, auditing en beleidsbeoordelingen, waarin bewijslijnen de basis vormen voor aanbevelingen en besluitvorming. Ook in journalistiek en publieke communicatie dienen bewijslijnen als middel om claims te toetsen en te verantwoorden.

Kwaliteitsaspecten van bewijslijnen zijn onder meer transparantie over bronnen en methoden, reproduceerbaarheid van bevindingen, toetsing door derden en erkenning van beperkingen. Veelvoorkomende uitdagingen zijn biais, selectieve rapportage en onzekerheid die kan blijven bestaan ondanks een uitgebreide analyse.

Zie ook: bewijsmateriaal, logische redenering, evidentiegedreven praktijk.