verftechnieken

Verftechnieken verwijzen naar de verscheidene methoden en processen waarmee kunstenaars verf op een ondergrond aanbrengen en manipuleren. Ze omvatten zowel de keuze van verfmediums—olie, aquarel, acryl, fresco en tempera—als de toegepaste werkwijzen, gereedschappen en texturen. De technieken variëren afhankelijk van het gewenste effect, de draagkracht van het oppervlak en de conserveerbaarheid.

Een gangbare indeling onderscheidt directe (alla prima) schilderkunst en indirecte schilderkunst. Directe schilderkunst wordt meestal in één of enkele lagen voltooid, terwijl indirecte technieken gebruikmaken van meerdere lagen, onder- en toplaag, en vaak onderlagen of glaceren omvatten. Glaceren bestaat uit dunne, transparante lagen verf die over elkaar heen worden aangebracht om diepte, ruimtelijkheid en subtiele kleurveranderingen te bereiken. Impasto is het bewust aanbrengen van dikke verf voor een voelbare textuur. Droog borstelen en sgraffito zijn aanvullende methoden; bij droog borstelen blijft de verf bijna droog op het oppervlak, terwijl sgraffito krassen in natte verf mogelijk maakt om onderliggende kleuren zichtbaar te maken.

Bekende media tonen verschillende mogelijkheden. Olieverf biedt doorgaans rijke kleurbeleving en lange mengtijden; aquarel levert licht-doorlatende tonen en spontaneffecten; acryl verft snel en hecht op diverse dragers; fresco vereist verwerking op nat stucwerk en bouwt op een bindmiddel in het plafond- of muurstucwerk. De keuze voor techniek beïnvloedt stijl, structuur en conservatie van het werk.

Historisch gezien ontwikkelden verftechnieken zich van tempera en fresco naar de dominante rol van olieverf in de renaissance, met verdere vernieuwing door acryl in de twintigste eeuw; moderne en hedendaagse kunstenaars blijven experimenteren met samengestelde media en multi-layer constructies.