veranderbereidheid

Veranderbereidheid is het vermogen en de bereidheid van individuen en groepen om een verandering te accepteren en actief mee uit te voeren. In organisaties verwijst het naar de bereidheid om nieuw gedrag, processen of technologieën te adopteren en de bijbehorende onzekerheden te dragen.

Meestal wordt onderscheid gemaakt tussen cognitieve, emotionele en gedragsmatige aspecten: cognitieve bereidheid gaat over begrip en waardering van de reden voor verandering; emotionele bereidheid betreft houding, motivatie en onzekerheid; gedragsmatige bereidheid verwijst naar intentionele en feitelijke inzet om nieuw gedrag te vertonen.

Factoren die veranderbereidheid beïnvloeden, zijn onder meer: duidelijkheid over de waarom van de verandering; waargenomen relevantie en voordelen; geloof in de effectiviteit van de verandering en in de bekwaamheid om die uit te voeren; kwaliteit van leiderschap en communicatie; participatie van medewerkers; opleiding en ondersteuning; en veiligheidszorgen bij baan of status.

Veranderbereidheid wordt vaak gemeten met enquêtes en voortgangsbeoordelingen en vormt een input voor veranderaanpak: om het verandertraject aan te passen, communicatieplannen te verbeteren, trainingsprogramma’s te ontwerpen en betrokkenheid te vergroten.

In veranderkundige literatuur worden modellen genoemd zoals Lewin’s ontdooien–veranderen–bevriezen, en het ADKAR-model, dat onder meer de gewenste houding en gedragsverandering adresseren. Armenakis en Harris benadrukken bovendien dat de perceptie van discrepantie, geschiktheid en eigen effectiviteit cruciaal zijn voor bereidheid. Hoge veranderbereidheid correleert doorgaans met snellere adoptie en minder weerstand, terwijl het geen garantie biedt voor langdurige betrokkenheid na invoering.