veiligheidscriterium

Het begrip veiligheidscriterium verwijst in het Nederlands naar een voorwaarde of drempel die bepaalt of een systeem, toestand of handeling als veilig kan worden beschouwd. Een veiligheidscriterium bestaat meestal uit kwalitatieve eisen (bijv. geen onacceptabele kans op letsel) of kwantitatieve grenzen (bijv. een maximum risicowaarde of faalfrequentie). Bij risicobeoordelingen is het criterium de maatstaf waarmee geïdentificeerde gevaren worden beoordeeld: als het risico hoger is dan de limiet, moeten maatregelen worden genomen of het ontwerp worden aangepast.

Het concept is nauw verwant aan de ALARP-principes (as low as reasonably practicable) en aan de acceptatiecriteria die in regelgeving en normen worden genoemd. In de praktijk kan een veiligheidscriterium bijvoorbeeld aangeven dat bepaalde scenario’s niet mogen voorkomen of dat de kans op ernstig letsel onder een bepaald niveau moet liggen.

Toepassingsgebieden zijn onder meer bouw, chemische industrie, olie en gas, energiesector, luchtvaart en automotive. In normen en veiligheidsstandaarden komen vaak specifieke criteria voor functionele veiligheid (zoals ISO 26262) of systeemveiligheid (zoals IEC 61508) voor.

Proces: in een veiligheidstraject identificeren teams hazards en faalscenario’s, bepalen zij het risico en vergelijken dit met het veiligheidscriterium. Als het criterium niet wordt gehaald, ontwerpen engineers mitigaties zoals ontwerpwijzigingen, redundantie of beveiligingsmaatregelen. Het veiligheidscriterium vormt een centrale component van de veiligheidsevaluatie en van de onderbouwing in een safety case.

Zie ook: risicoanalyse, hazard, ALARP, veiligheidsnormen, safety case.