uitstralingspatroon

Een uitstraalpatroon beschrijft de ruimtelijke verdeling van het uitgestraalde vermogen van een bron ten opzichte van een referentierichting. Het patroon geeft aan hoe krachtig een bron in verschillende hoeken uitstraalt en wordt doorgaans genormaliseerd ten opzichte van de maximale waarde. Het begrip is van toepassing in antennes, lichtbronnen en andere stralingssystemen.

In antennes geeft het patroon aan hoe de gain varieert met richting. Patronen worden meestal weergegeven als 2D- of 3D-grafieken en -plots. Kenmerkende onderdelen zijn de hoofdstraal, bijstralen (side lobes) en soms een terugstraal (back lobe). De directiviteit en de absolute gain ten opzichte van een isotrope radiator (uitgedrukt in dBi) geven aan hoe gericht een systeem is.

Factoren die het patroon bepalen zijn onder meer de fysieke structuur (elementen en arrayconfiguratie), de voeding en frequentie, en de omgeving. Ook nabij-veld versus verre-veld effecten spelen een rol. Metingen vinden meestal plaats in een anechoïsche kamer of in open veld, met meetapparatuur en weergave in 2D- en 3D-patronen.

Toepassingsgebieden zijn onder meer antenneontwerp, communicatieplanning en licht- of luidsprekerontwerp. Voor verlichting gaat het om de verdeling van lichtsterkte (candela) in ruimte; goniophotometers meten deze verdeling. Het begrip uitstraalpatroon is essentieel voor dekking, interferentiebeheer en naleving van regelgeving.