uitgespoelde

Uitgespoelde is het bijvoeglijk naamwoord afgeleid van het werkwoord uitspoelen, wat betekent: met water of een andere vloeistof weggespoeld of uitgespoeld. Het duidt aan dat iets is gereinigd of ontdaan van opgeloste materialen, resten of kleurstoffen door spoeling.

In wetenschappelijk en praktisch gebruik verwijst uitgespoelde vaak naar processen waarbij stoffen uit een materiaal zijn verwijderd door water. In de bodemkunde en hydrologie spreekt men bijvoorbeeld van uitgespoelde lagen: grond waarin oplosbare mineralen en nutriënten zijn weggespoeld, waardoor de bodem minder vruchtbaar wordt en vaak een lichtere kleur krijgt. Het tegenovergestelde verschijnsel heet illuviatie of illuvee. Het begrip kan ook slaan op voorwerpen die door spoelen vrijgemaakt zijn van resten, zoals uitgespoelde wetenschappelijke monsters.

In fotografie, beeldende kunst en drukwerk wordt de term gebruikt voor een uiterlijk: uitgespoelde of washed-out kleuren, waarbij de verzadiging en contrasten aanzienlijk zijn verminderd, vaak door overmatige belichting, verwerking of vervaging van inkten. Dit effect kan esthetisch bedoeld zijn, maar ook het verlies aan detail in schaduwen en hooglichten betekenen.

Samengevat beschrijft uitgespoelde dingen die door spoelen zijn ontdaan van substanties of kleurstoffen, of die een bleek en verbleekt uiterlijk hebben gekregen door dit proces. Het woord wordt breed gebruikt in zowel technisch als alledaags taalgebruik.