transactiesysteem

Een transactiesysteem is een informatiesysteem dat de invoer, verwerking en afwikkeling van financiële of waardeoverdrachten tussen partijen registreert en mogelijk maakt. Het wordt toegepast in betaalverkeer, effectenhandel, bankwezen en e-commerce. Doel is betrouwbare, snelle en auditable verwerking van transacties.

Belangrijke kenmerken zijn betrouwbaarheid, integriteit en veiligheid. Transactiesystemen streven naar consistente verwerking met garanties zoals atomiciteit, consistentie, isolatie en duurzaamheid (ACID) where applicable, zodat transacties of volledig worden doorgevoerd of ongedaan gemaakt. Ze bieden vaak fouttolerantie, redundantie en uitgebreide logging voor audit en compliance.

Typen transactiesystemen omvatten betalingsverkeer (zoals kaartnetwerken, bankoverschrijvingen en digitale wallets), interbank afwikkelingssystemen (real-time gross settlement en netting), effecten- en derivatenafwikkelsystemen, en order-/factuurafhandelingssystemen in e-commerce. De systemen kunnen lokaal, regionaal of wereldwijd opereren en verschillen in latency, throughput en reglementaire vereisten.

Architectuur en processen omvatten typischerwijs een klant- of terminallaag, verwerkingslaag met validatie, verificatie en bedrijfslogica, en afwikkelings- en rekeninghoudingslagen. Kernprocessen zijn initiatie, authenticatie en authorisatie, validatie, clearing, settlement en reconciliatie, gevolgd door notificatie en rapportage. Beveiliging, fraude- en compliance-controles spelen hierbij een voortdurende rol.

Standaarden en protocollen spelen een centrale rol, zoals ISO 20022 voor berichten, ISO 8583 voor kaarttransacties, en netwerken zoals SWIFT of SEPA voor interbankcommunicatie. Centrale banken en toezichthouders dragen toezicht en regeling, en zorgen voor continuïteit, risico- en herstelplanning.

Uitdagingen zijn onder meer schaalbaarheid, lage latency, hoge beschikbaarheid, privacy en naleving van regelgeving (anti-witwassen, koppelpunten met KYC).