trainingsoverbelasting

Trainingsoverbelasting is een toestand waarin de belastingen van training het lichaam meer uitdagen dan het vermogen om te herstellen, waardoor de prestaties op korte of langere termijn dalen. Het begrip wordt gebruikt voor verschillende gradaties van disbalans tussen belasting en herstel, zoals overreaching en het overtrainingssyndroom.

Oorzaken zijn vaak een combinatie van langdurige hoge trainingsbelasting, onvoldoende rust of herstelperiodes, en factoren zoals slaaptekort, slechte voeding, hydratatieproblemen en extra lichamelijke of mentale stress. Overreaching is meestal een kortdurende intensivering die na rust binnen enkele dagen tot weken herstelt; bij doorzetting kan het uitgroeien tot overtrainingssyndroom, dat langer aanhoudt en gevorderd herstel vereist.

Symptomen variëren en kunnen zijn: aanhoudende vermoeidheid, slechtere trainingsprestaties, vertraagd herstel, slaapproblemen, prikkelbaarheid of depressieve stemming, verhoogde rusthartslag, spierpijn en verhoogde kans op infecties. Bij overtrainingssyndroom kunnen deze klachten langdurig aanwezig blijven, soms weken tot maanden, en kunnen ook lichamelijke signalen zoals gewichtsverlies of hormonale veranderingen optreden.

Diagnose gebeurt vooral klinisch door evaluatie van klachten, trainingsbelasting en herstelpatronen. Medisch onderzoek kan worden overwogen bij aanhoudende of onverklaarbare klachten om andere oorzaken uit te sluiten.

Behandeling richt zich op het verlagen of onderbreken van trainingsprikkels en een gefaseerde, monotone herstart met voldoende rust, slaap en voeding. Preventie draait om periodisering, rustdagen, variatie in trainingsprikkels, en aandacht voor herstel, slaap en voeding. Monitoring van rusthartslag en subjektieve herstelindicatoren kan helpen tijdig signaleren.