tijdsprong

Een tijdsprong is een verteltechniek waarbij de chronologie van een verhaal abrupt wordt overgeslagen: de vertelling gaat verder naar een later moment (tijdsprong vooruit) of terug naar een eerder moment (tijdsprong terug). Tussenliggende gebeurtenissen worden vaak samengevat of weggelaten.

In literatuur, film en televisie dient de tijdsprong verschillende doelen: hij versnelt de plot, toont langetermijnconsequenties van beslissingen, of geeft dieper inzicht in personages. Tijdsprongen kunnen ook spanning creëren en de structuur van het verhaal herschikken. Ze worden vaak ingezet om de focus te leggen op veranderingen in personages of situaties, zonder stap voor stap alle tussenliggende dagen te hoeven tonen.

Signalen en uitvoering. Een tijdsprong wordt meestal duidelijk gemaakt door tijdsaanduidingen, hoofdstuktitels of een duidelijke overgang in scenes. In film en televisie kan montages, cuts en fades deze verschuiving markeren, terwijl een roman dit met beschrijvingen of overgangen tussen scènes kan doen. De duur van de sprong kan variëren van enkele uren tot jaren.

Relatie tot andere vertelmiddelen: een tijdsprong verschilt van een flashback (terugblik) of een flashforward (toekomstbeeld). Soms vallen deze onder dezelfde bredere categorie, terwijl ellipsen worden gebruikt om het weglaten van perioden te beschrijven en de lezer of kijker zelf impliciet tijd te laten invullen.

Zie ook: flashback, flashforward, ellips, montage.