tijdgestuurd

Tijdgestuurd is een ontwerpprincipe in informatica en automatisering waarbij acties en taken worden gepland en uitgevoerd volgens een globale klok en een vooraf vastgestelde tijdplanning. Taken, sensorgebruik en communicatie lopen op vaste tijdstippen of in regelmatige intervallen. Dit staat tegenover gebeurtenisgestuurde systemen, die reageren op onvooraf bepaalde gebeurtenissen. Het uitgangspunt is determinisme: de uitvoering volgt een voorspelbaar, repetitief patroon.

In de praktijk wordt tijdgestuurd vaak gerealiseerd met een cyclusgebaseerde scheduler of een tijdplan (time-triggered scheduling). Een tijdplan bepaalt welke taken op welk moment actief zijn; communicatie tussen onderdelen kan ook tijdgestuurd plaatsvinden via tijdslots. Een cruciale vereiste is een gesynchroniseerde klok, waardoor alle componenten op dezelfde tijd refereren. Synchronisatie kan plaatsvinden via netwerken of satelliet- en lokale referenties. Kenmerkend is dat latentie en uitvoeringsduur bekend en begrensd zijn, wat deterministische prestaties mogelijk maakt.

Toepassingsgebieden zijn onder meer vliegtuigmaatschappijen, automotive en industriële automatisering, waar voorspelbaarheid en certificatie van cruciaal belang zijn. Voordelen van tijdgestuurde systemen zijn onder meer voorspelbare responstijden, vereenvoudigde verificatie en betere foutafhandeling in kritieke omgevingen. Nadelen zijn onder meer minder flexibiliteit bij onverwachte gebeurtenissen, mogelijk verspilde tijd onder druk van de planning en een hogere ontwerp- en implementatiedruk om nauwkeurige synchronisatie te waarborgen. Tijdgestuurde aanpak wordt vaak vergeleken met en toegepast naast gebeurtenisgestuurde modellen, afhankelijk van de vereisten aan determinisme en reactiviteit.