terugroeikans

Terugroeikans is een term uit de medische statistiek die aangeeft hoe waarschijnlijk het is dat een ziekte na een eerste behandeling opnieuw optreedt. In de oncologie verwijst het meestal naar kanker die terugkeert na initiële curatieve behandeling. De terugroeikans wordt onderscheiden naar type terugkeer: lokale recidive (terugkeer op dezelfde plek als waar de tumor zat), regionale recidive (in nabijgelegen lymfeklieren of weefsels) en afstandsrecidive of metastases (terugkeer op afstand). De kans wordt meestal uitgedrukt voor een afgesproken tijdsperiode, bijvoorbeeld de 5-jaars terugroeikans.

Statistisch gezien wordt de terugroeikans bepaald met tijd-tot-gebeurtenisanalyse. Veelgebruikte maatstaven zijn recurrence-free survival (RFS) en de cumulatieve incidentie van terugkeer; RFS geeft de tijd tot terugkeer aan, terwijl de cumulatieve incidentie de kans op terugkeer binnen een bepaald tijdsvenster weergeeft (met inachtneming van mogelijk overlijden door andere oorzaken). Grootschalige vergelijkingen worden vaak gemaakt met hazard ratios of relatieve risico’s.

Factoren die de terugroeikans beïnvloeden zijn onder meer tumorbiologie en -type, pathologische kenmerken zoals marginale status, en behandelingskeuzes (chirurgie, radiotherapie, adjuvante therapie) naast patiëntgerelateerde factoren zoals leeftijd en genetische aanleg.

Toepassing: kennis van de terugroeikans helpt bij geïnformeerde beslissingen over aanvullende behandeling en de intensiteit van follow-up en surveillance. De term kent regionale variaties in definities en follow-upduur, wat invloed heeft op de schatting. Synoniemen zijn recidivekans of kans op terugkeer; in het Engels recurrence risk.