terbeschikkingstelling

Terbeschikkingstelling, vaak afgekort als TBS, is een rechtsmaatregel in het Nederlandse strafrecht. Het houdt in dat een persoon die een strafbaar feit heeft gepleegd en daarbij een ernstige psychische aandoening of gebrek aan toerekeningsvatbaarheid heeft, onder toezicht van de staat wordt geplaatst in een forensisch psychiatrisch ziekenhuis. Het doel van de maatregel is ten eerste de veiligheid van de samenleving te waarborgen en ten tweede de betrokkene behandeling en rehabilitatie te bieden.

De maatregel kan worden opgelegd na een rechtszitting wanneer uit psychiatrisch onderzoek blijkt dat de betrokkene een aanzienlijk risico vormt voor herhaling en niet verantwoord kan worden teruggebracht in de samenleving zonder verdere behandeling. De wettelijke basis ligt in de artikelen 37a en volgende van het Wetboek van Strafrecht. TBS kan worden opgelegd als alternatief voor een gevangenisstraf, of als vervolg op de bestraffing bij een bewezen strafbaar feit, afhankelijk van de context en de uitkomsten van het gerechtelijke traject.

Uitvoering en toezicht gebeuren in forensische zorginstellingen. De betrokkene blijft onder dwang en onder toezicht, met verplichte behandeling en Risicobeoordeling als kernonderdelen van de zorg en de beveiliging. De maatregel kent een initieel dadelijk vastgestelde termijn en kan worden verlengd door de rechter met periodieke herzieningen. Rechten van de betrokkene, zoals de bijstand van een advocaat en het inspraakrecht in procedures, blijven gelden.

Vrijstelling onder voorwaarden of onvoorwaardelijke vrijlating kan plaatsvinden zodra het risico voldoende is afgenomen en de autoriteiten dit goedkeuren. Terbeschikkingstelling is daarmee een combinatie van beveiliging, gerechtelijke controle en forensische behandeling.