tandoppervlak

Tandoppervlak is de benaming voor het oppervlak van een tand dat aan de buitenkant of aan de kauwkant ligt. In de tandheelkunde wordt onderscheid gemaakt tussen verschillende oppervlakken afhankelijk van hun ligging: buccaal of labiaal (de wang- of lipzijde van de tanden), linguaal (de tongzijde bij de tanden achterin vaak ook palataal genoemd bij de bovenkaak), occlusaal (het kauwvlak van premolaren en molaren) en incisaal of mesiaal/distaal (het snijvlak bij de snijtanden en de zijvlakken). Samen vormen deze oppervlakken het zichtbare en behandelbare deel van de tand.

Anatomisch bestaat een tandoppervlak uit glazuur (enamel) op de kroon, cementum op de wortel, en onder het glazuur ligt dentine. Het oppervlak kan vlak zijn of groeven, putjes en fossae bevatten die de vorming van plaque en cariës beïnvloeden. Het glazuur biedt de eerste bescherming tegen slijtage en chemische invloeden, terwijl dentine en wortelcement op latere leeftijd een grotere rol spelen bij gevoeligheid en cariës.

De klinische relevantie van tandoppervlakken ligt in cariëspreventie, slijtagebeheer en restauratieve tandheelkunde. Plaque-retentie is vaak groter op oneffen of beschadigde oppervlakken, waardoor regelmatige vloeibare en mechanische reiniging belangrijk is. Bij restauraties bepaalt het oppervlak de keuze van materiaal en de voorbereiding; bij diagnose wordt elk oppervlak onderzocht op caries, erosie, erosie en slijtage. Kortom, het begrip tandoppervlak is essentieel voor inspectie, preventie en behandeling in de mondzorg.