taalverwachtingen

Taalverwachtingen verwijzen naar de verwachtingen die mensen hebben over taalgebruik, taalontwikkeling of taalnormen in specifieke omstandigheden. Het begrip wordt in uiteenlopende vakgebieden gebruikt, zoals de psycholinguïstiek, het taalonderwijs en de sociolinguïstiek. In bredere zin omvat het anticipaties over toekomstige taalinput, zoals welke woorden of vormen waarschijnlijk volgen, maar ook normen over wat als correct of gepast taalgebruik geldt.

In de psycholinguïstiek speelt taalverwachting een centrale rol in voorspellende taalverwerking. Lezers en luisteraars gebruiken context, grammaticale kennis en woordbetekenis om aankomend taalinput te voorspellen. Verwachtingen kunnen betrekking hebben op welke woorden waarschijnlijk volgen, welke syntactische structuur of welke fonologische vormen. Wanneer de input strookt met deze verwachtingen verloopt de verwerking sneller en nauwkeuriger; afwijkingen kunnen leiden tot vertragingen, herinterpretaties of hogere cognitieve belasting.

In onderwijs en beleid beïnvloeden taalverwachtingen leerresultaten en interactie. Leraren en opvoeders hebben verwachtingen over de taalvaardigheid van leerlingen, wat feedback, differentiatie en beoordeling kan sturen. In sociolinguïstische contexten spelen standaardtaalnormen en attitudes ten aanzien van dialecten een rol bij wat als correct taalgebruik wordt gezien, met sociale implicaties.

Onderzoekers bestuderen taalverwachtingen met experimenten, acceptabiliteitsbeoordelingen, oogbewegingen en ERP-metingen, en met corpusonderzoek. Vergelijkende, cross-linguïstische studies tonen hoe verwachtingsmechanismen variëren tussen talen en sociolinguïstische omgevingen.