stuitje

Stuitje, ook wel coccyx of staartbeen genoemd, is het uiteinde van de wervelkolom. Het vormt normaal gesproken een klein botstuk dat bestaat uit drie tot vijf wervels die in de loop der tijd kunnen vergroeien. Het coccygeale gewricht met het heiligbeen, het sacrococcygeale gewricht, is een licht beweeglijk gewricht met beperkte beweging.

Anatomie en ontwikkeling: Het staartbeen ligt aan de onderkant van de wervelkolom en bestaat uit drie tot vijf coccygeale wervels, die bij de meeste volwassenen enigszins vergroeid zijn. Het coccyx dient als aanhechtingspunt voor verschillende spieren, pezen en ligamenten en speelt een rol bij zithouding en gewichtsoverdracht. Tijdens de ontwikkeling bestaan de wervels bij de geboorte uit losse segmenten; na verloop van tijd groeien ze samen tot een samenhangend staartbeen.

Functie: Het stuitje ondersteunt het bekken, fungeert als hefpunt bij zitten en biedt aanhechting voor bekkenbodemspieren en andere pezen en ligamente.

Aandoeningen: coccygodynie is pijn in het stuitje, vaak ontstaan door letsel (val op het bekken), langdurig zitten op harde ondergrond of na de bevalling. Symptomen zijn pijn bij zitten, opstaan of bewegen, vooral bij zitten op harde oppervlakken.

Diagnose en behandeling: Een lichamelijk onderzoek en palpatie van het stuitje zijn gebruikelijk; beeldvorming zoals röntgenfoto's, MRI of CT kan nodig zijn. Behandeling is meestal conservatief: rust, vermijden van langdurig zitten, gebruik van een kussen met uitsparing voor het stuitje, pijnstillers en fysiotherapie. Bij aanhoudende klachten kunnen injecties in het sacrococcygeale gewricht of, in zeldzame gevallen, een coccygectomie worden overwogen.

Variatie en preventie: Sommige mensen hebben variaties in het aantal wervels of de kromming van het staartbeen. Goede zithouding en het gebruik van een speciaal kussen kunnen klachten verminderen.