stofdaling

Stofdaling, of stofdepositie, is het proces waarbij stofdeeltjes uit de atmosfeer neerkomen op oppervlakken zoals de bodem, planten en gebouwen. Het omvat droogdepositie, waarbij deeltjes via zwaartekracht en luchttransport op het oppervlak achterblijven, en natdepositie, waarbij stof meeneemt in neerslag en zo op het oppervlak belandt.

De mate van stofdepositie wordt bepaald door deeltjesgrootte (PM10 en PM2.5), de aard van het oppervlak, windsnelheid, turbulentie en vochtigheid, en de aanwezigheid van neerslag. Grotere deeltjes vallen sneller uit de lucht; fijnere deeltjes kunnen langer in de lucht blijven en via droge of natte deposities neerkomen. Depositiesfluxen worden uitgedrukt in gram per vierkante meter per dag (g m-2 d-1) en gemeten met depositiesamplers en neerslagmonsters.

Stofdaling heeft invloed op luchtkwaliteit, gezondheid en ecosystemen. Langdurige blootstelling aan stofdeeltjes kan ademhalings- en cardiovasculaire klachten veroorzaken. Ecologisch kan stofdepositie mineralen en sporenelementen naar bodems en water brengen, wat voedingsstoffen aan planten kan leveren of verstoringen veroorzaken. Ook kan stofdepositie bouwmaterialen en culturele artefacten aantasten.

Onderzoekers volgen stofdepositie wereldwijd via netwerken voor luchtkwaliteit en depositiesmetingen, en bestuderen gebeurtenissen variërend van regionale tot mondiale schaal, zoals stofuitbarstingen uit woestijnen. Beleid en preventie richten zich op het verminderen van stofemissies uit transport, industrie en landbouw, het vergroten van bodembedekking en vochtbeheersing om de impact van stofdeposities te beperken.