sterielheid

Sterielheid is de toestand waarin een object, product of omgeving vrij is van levende micro-organismen en niet in staat is zich onder normale omstandigheden te vermenigvuldigen. In de geneeskunde, biotechnologie en laboratoriumwerk verwijst sterielheid naar materialen en systemen die veilig kunnen worden toegepast zonder infectierisico’s of contaminatie.

Toepassingsgebieden van steriel werken zijn onder meer chirurgische instrumenten en implantaten, injecteerbare geneesmiddelen en andere invasieve apparatuur, laboratoriummaterialen en sommige voedingsmiddelen of farmaceutische eindproducten waarbij asepsis cruciaal is. Het doel is een gecontroleerde, microbieel schone omgeving te bewaren en infectiegevaar te voorkomen.

Sterielheid wordt bereikt door sterilisatie of aseptische technieken. Sterilisatie verwijdert alle levende micro-organismen en spores uit een materiaal of product, vaak via hitte (stoom autoclave of droge hitte), chemische sterilisatie (zoals aldehyden of oxiderende middelen), gassterilisatie (bijvoorbeeld ethyleenoxide) of radiatieve methoden (gamma- of elektronenstraal). Filtratie kan worden toegepast voor warmtegevoelige vloeistoffen (bijvoorbeeld met membraanfiltratie). Aseptische technieken behouden sterielheid tijdens productie en hantering, bijvoorbeeld door handhygiëne, steriele verpakking en gecontroleerde werkomstandigheden.

Kwaliteitscontrole en regelgeving spelen een belangrijke rol. Steriliteitstesten en validatie van processen (bijvoorbeeld met een beoogde kans op 10^-6 of lager) waarborgen de betrouwbaarheid van steriele producten. Vele landen hanteren nationale en internationale normen en richtlijnen om steriel werken te standaardiseren en te accrediteren.