spiervezeltype

Spiervezeltype verwijst naar de indeling van spiervezels op basis van hun contractiesnelheid en stofwisseling. In mensen komen drie hoofdtypen voor: type I, type IIa en type IIx. De indeling berust op verschillen in myosine-isoformes, metabolisme en vermoeidheidsweerstand. In sommige diersoorten komt daarnaast type IIb voor, maar dit type is bij mensen vrijwel afwezig.

Type I-spiervezels, ook wel langzaam-twitch genoemd, hebben een hoog aantal mitochondriën, veel myoglobine en een voornamelijk oxidatief metabolisme. Ze leveren langzame, maar duurzame kracht en zijn goed bestand tegen vermoeidheid. Ze spelen een belangrijke rol bij uithoudingsactiviteiten zoals lang wandelen of duurvermogentraining.

Type IIa-spiervezels zijn fast oxidative-glycolytic. Ze combineren kenmerken van oxidatie en glycolyse en hebben een snellere samentrekking dan type I. Ze zijn minder vermoeid dan IIx-vezels en kunnen zowel gewicht als snelheid leveren, wat ze geschikt maakt voor middellange tot lange intervallen en krachttraining.

Type IIx-spiervezels zijn fast glycolytic. Ze leveren korte, krachtige samentrekkingen en gebruiken vooral glycolyse voor energie. Ze kunnen snel veel kracht leveren maar raken snel vermoeid, wat ze geschikt maakt voor korte, krachtige inspanningen zoals sprints. In mensen komen ook hybride vezels voor, zoals IIa/IIx.

De verdeling van spiervezeltypen is deels erfelijk bepaald en varieert per spier. Trainingsprikkels beïnvloeden juist de eigenschappen en verhouding: duurtraining kan de oxydatieve capaciteit vergroten en sommige IIx-vezels naar IIa doen omzetten, terwijl krachttraining de spiermassa en glycolytische capaciteit kan verhogen. Veroudering kan leiden tot veranderingen in vezeldistributie en verminderde kracht. Spiervezeltype wordt doorgaans vastgesteld met bioptie en histochemie of moleculaire testen.